Olivier Messiaen (1908-1992)

De Franse componist, organist en ornitholoog Olivier Messiaen werd op 10 december 1908 geboren in Avignon. Hij was de oudste van twee zonen van Pierre Messiaen, een leraar Engels en Cécile Anne Marie-Antoinette Sauvage, een dichteres. Hij wordt tot één van de belangrijkste en meest invloedrijke componisten van Westerse klassieke muziek van de 20ste eeuw gerekend.

Op zijn 11de trok Messiaen naar het conservatorium van Parijs, nadat hij eerst zelf en daarna onder de begeleiding van een muziekleraar, piano had leren spelen. Daarbij ging zijn aandacht in de eerste plaats vooral naar eigentijdse componisten zoals Debussy en Ravel. Aan het conservatorium studeerde hij harmonie, zette hij zijn piano studies verder en kreeg hij onderricht in de fuga. Op zijn 15de behaalde hij er de eerste prijs in harmonie, het jaar daarna in piano en het volgende jaar in fuga. Hij studeerde ook orgel onder Marcel Dupré en kreeg ook daarvoor de eerste prijs toen hij er 21 was. 

Nog terwijl hij studeerde, publiceerde hij zijn eerste eigen composities, acht preludes voor piano, en op zijn 22ste maakte hij zijn publiek debuut met de orkestrale suite Les offrandes oubliées.

In 1932 trouwde hij met collega-componiste Claire Delbos, een huwelijk waar hij zelf heel wat inspiratie uit haalde.

Olivier Messiaen
Olivier Messiaen in 1986

Bij het begin van de Tweede Wereldoorlog bracht hij enige tijd in krijgsgevangenschap door. Daar, in erbarmelijke omstandigheden, ontmoette hij enkele andere musici, voor wie hij, met wat logistieke steun van één van de bewakers, het Quator pour la fin du temps componeerde. Het werk werd in januari 1941 voor een publiek van bewakers en mede-gevangenen uitgevoerd. Bij zijn vrijlating in mei van dat zelfde jaar jaar, werd hij professor harmonieleer aan het conservatorium van Parijs. Behalve doceren, bleef Messiaen uiteraard ook verder componeren en musiceren. Het jaar na zijn pensioen kreeg hij het Grand-Croix, de hoogste onderscheiding van het Légion d’honneur

Stijl en invloeden

Messiaen bleef verder componeren tot het einde van zijn leven. Aan zijn laatste werk, dat hij ondanks hevige pijn schreef, begon hij kort voor zijn overlijden op 27 april 1992.

Als overtuigd katholiek liet hij zijn werk sterk inspireren door zijn geloof en beschouwde hij de schepping als zijn voornaamste bron van inspiratie. Zo werkte hij het gezang van vogels in tal van zijn werken in. Zijn interesse in de natuur bracht ook een belangstelling mee voor Sint-Fransiscus van Assisi, aan wie hij een oratorio wijdde. Voor Messiaen waren klanken zichtbaar als kleuren, en volgens hem waren de kleurenpatronen essentieel in zijn composities.

Ook zijn belangstelling in de ritmes van Griekse, Indische en Zuidoost-Aziatische muziek speelde een rol in de ontwikkeling van zijn eigen, onmiskkenbare stijl.

(Bron: Wikipedia)