Menu
Over de precieze geboorteplaats en -datum van de Deens-Duitse organist en componist Dietrich Buxtehude bestaat tamelijk wat onzekerheid. Hij was een zoon van Johannes (Hans Jensen) Buxtehude en Helle Jespersdatter. Johannes was afkomstig van het stadje Oldesloe, dat op dat ogenblik deel uit maakte van het Deense koninkrijk. Het feit dat Dietrich Denemarken als zijn geboorteland beschouwde, zou er kunnen op wijzen dat hij in de geboortestreek van zijn vader geboren zou kunnen zijn. Toch wordt vaak Helsingborg, dat nu deel uitmaakt van Zweden, als mogelijke geboorteplaats aanvaard. Dit is, minstens voor een deel gebaseerd op het feit dat het daar was dat we de jong-volwassen Dietrich voor het eerst als organist tegenkomen.
In zijn overlijdensakte uit 1707 wordt vermeld dat Buxtehude 70 jaar geworden is. Hoewel dergelijke leeftijdsindicaties in overlijdensaktes uit die tijd met een korreltje zout moeten genomen worden, wordt hierdoor vaak aangenomen dat hij in 1637 geboren zou zijn. Het enige wat effectief zeker is rond de geboorte van Buxtehude is dat deze omstreeks 1637 gesitueerd kan worden in een gebied dat op dat ogenblik bij Denemarken hoorde.
Er is weinig tot niets bekend over de muzikale opleiding van Dietrich Buxtehude. Wellicht was het zijn vader Johannes, zelf organist in de St-Olafskerk in Helsingør, die instond voor het muziekonderricht van zijn zoon. Dit lijkt bevestigd te worden door het feit dat Dietrich’s eerste gekende betrekking die van organist was in Helingsborg in 1657 en 1658. Twee jaar later, in 1660 komen we de jonge Buxtehude tegen als organist in Helsingør, een post die hij tot 1668 zou betrekken.
Eind 1667 overleed Franz Tunder en kwam zijn post van organist in de Marienkirche in Lübeck vrij. Deze post was niet alleen zeer gegeerd omdat de kerk over twee orgels beschikte, maar ook omdat er heel wat prestige én vrijheid aan gekoppeld waren. In 1668 verhuisde Buxtehude naar Lübeck en trouwde er met Anna Margareta Tunder, de dochter van zijn voorganger. Hoewel het huwelijk, zoals in die tijd niet ongebruikelijk was, een onderdeel was van de voorwaarden om Tunder op te volgen, werden er 7 of 8 kinderen uit voort. Naar het einde van zijn eigen leven, meer dan 30 jaar na zijn eigen huwelijk, zou Buxtehude naar zijn potentiële opvolger precies dezelfde voorwaarde stellen.
Buxtehude ging verder in de voetsporen van zijn voorganger en bouwde in de loop van de jaren een zeer sterke reputatie op, als organist maar ook als componist. Als opvolger van Tunder nam hij ook de avondconcerten over, die zijn voorganger had opgezet, en die, na een grondige reorganisatie in 1673, een trekpleister werden voor tal van musici uit diverse locaties, zelfs tot een eeuw na de dood van Buxtehude.
Buxtehude genoot in Lübeck een vrij sterke onafhankelijkheid, die componisten van de generaties na hem, aanmoedigde om ook meer hun eigen weg te banen. Als dusdanig waren niet alleen zijn muziek maar ook zijn werkwijze en status een belangrijke inspiratie voor componisten als Bach, Händel en Telemann.
Buxtehude overleed, omstreeks 70 jaar oud, op 9 mei 1707 in Lübeck, waar hij het grootste deel van zijn loopbaan heeft geleefd en gewerkt.
Hoewel hij voornamelijk bekend is omwille van zijn composities voor orgel, bestaat een belangrijk deel van zijn oeuvre uit vocale werken in diverse stijlen. Dat we hem vooral als orgel-componist kennen heeft er onder meer mee te maken dat het vooral zijn vele orgelwerken waren die het eerste in een catalogus werden samen gebracht.
Naast koor- en orgelmuziek componeerde hij ook, weliswaar in mindere mate, kamermuziek.
Van de oratorio’s die hij schreef zijn enkel de libretto’s bewaard, maar de muziek is helaas verloren gegaan. Toch wordt aangenomen dat zijn oratorio’s model hebben gestaan voor gelijkaardige werken van zowel Bach als Telemann. Hoewel een deel van zijn werk verloren is gegaan, is zijn invloed op zijn tijdgenoten en de generaties na hem echter onmiskenbaar.
(Bron: Wikipedia)