Menu
Don Giovanni is een opera in twee aktes van Wolfgang Amadeus Mozart, op een libretto van Lorenzo da Ponte. De opera vertelt het eeuwenoude verhaal van de verdorven rokkenjager en bruut, die zelfs de moord niet schuwt om zijn lusten bot te laten vieren. Deze opera behoort wellicht tot één van de meest geliefde werken van de componist, dat in recentere jaren zelfs in het kader van de #metoo beweging werd geplaatst.
Tijdens zijn succesvolle reis naar Praag in januari en februari 1787, werd Mozart gevraagd om een opera te componeren gebaseerd op het toneelstuk uit 1630 El burlador de Sevilla y convidado de piedra van Tirso de Molino.
Het thema van de wellustige schurk die niet aan zijn lot ontsnapt, was in de 18de eeuw zeer populair, getuige waarvan de twee opera’s die in 1730 en 1776 in Praag alleen al omtrent deze figuur werden uitgevoerd. Overigens nam da Ponte voor het libretto van Mozart’s versie enkele elementen over uit het libretto van de opera Don Giovanni Tenoro, van Giuseppe Gazzaniga, die in het voorjaar van 1787 in Venetië in première ging. Zo beginnen beide opera’s met de moord op Il Commendatore, een moord die op het einde van het verhaal niet ongewroken blijft.
Don Giovanni: K. 527
Genre: Opera
Componist: Wolfgang Amadeus Mozart
Compositiejaar: 1787
Première: Praag, 29 oktober 1787
Oorspronkelijk was het de bedoeling dat de opera in première zou gaan op 14 oktober 1787, ter gelegenheid van het bezoek van aartshertogin Maria Theresia van Oostenrijk aan Praag. De compositie had echter vertraging op gelopen, en dus werd de aartshertogin getrakteerd op een voorstelling van Mozart’s Le Nozze di Figaro.
Anderhalve maand later, op 29 oktober -een dag nadat Mozart de laatste noten had neergeschreven- vond de première uiteindelijk plaats in het Estates Theater in Praag. En het was Mozart zelf die de uitvoering dirigeerde.
Don Giovanni werd door het Praagse publiek met veel enthousiasme ontvangen. Eén krant meldde zelfs dat muziekkenners en musici het er over eens waren dat Praag nooit eerder iets soortgelijks had gezien! Het was één van de vele triomfmomenten van de componist.
Voor de Weense première, die plaats vond op 7 mei 1788, herwerkte Mozart enkele stukken, onder andere door enkele aria’s toe te voegen of te schrappen en door de finale aan te passen. Toch genoot de opera in Wenen niet hetzelfde succes als in Praag. Keizer Jozef II bestelde verschillende uitvoeringen, maar woonde er uiteindelijk zelf geen enkele bij.
Ondanks het mindere succes in Wenen, blijft Don Giovanni één van de meeste geliefde opera’s uit het repertoire van Mozart. De opera wordt regelmatig in opera huizen over de ganse wereld uitgevoerd -niet het allerminst in het Estates Theater in Praag.
Aan het begin van de eerste akte ontmoeten we Don Giovanni zelf, samen met zijn sympathieke knecht Leporello, die tegen zijn wil ook medeplichtig is aan de wandaden van zijn meester. Ook enkele van de slachtoffers van Don Giovanni worden aan ons voorgesteld: Donna Anna, die hij probeert te verkrachten en haar vader, Il Commendatore die tijdens een gevecht door Don Giovanni wordt gedood; Donna Elvira, de bedrogen minnares die gezworen heeft zich te wreken op haar ontrouwe minnaar; en het pas verloofde koppel Masetto en Zerlina, waar Don Giovanni zijn “rechten als edelman” wil laten gelden door met Zerlina naar bed te willen gaan.
Tijdens de tweede akte begeeft Don Giovanni zich langzaam maar zeker naar zijn eigen ondergang, en brengt daarmee Leporello in gevaar. Tijdens zijn rondzwervingen op zoek naar zijn volgend slachtoffer, komt hij terecht op het kerkhof waar een standbeeld van Il Commendatore staat. In een dronken bui nodigt hij dat standbeeld uit op een groot feest dat hij wil organiseren.
Wanneer dat standbeeld uiteindelijk ook op het feest verschijnt, breekt de hel los. In een dramatische scene tussen Il Commendatore die berouw eist, een weerbarstige Don Giovanni en een bange Leporello, komt de anti-held aan zijn einde. In de slot scene klinkt het vrolijk dat de schurk eindelijk zijn verdiende einde heeft gekregen.
Don Giovanni in Praag (blog)
(Bronnen: Wikipedia | Daily Observer)