A Night at the Opera

‘A Night at the Opera’ is een komische film uit 1935 waarin de beruchte Marx Brothers de draak steken met de opera. En ik moet het toegeven: lang was opera nu niet meteen een genre binnen dat klassieke muziek waar ik me toe aangetrokken voelde. Een genre waar gerust de draak kon mee gestoken worden. Een kennis drukte het zelfs enkele weken geleden nog als volgt uit: sopranen en bassen die hun hoogste en laagste noten zo lang mogelijk proberen aan te houden. En zo dacht ik er in mijn meer jeugdige jaren ook wel over. Wist ik toen veel dat ik ooit met kippenvel van de eerste tot de laatste noot, of zij nu hoog, laag of “tussenin” was, van een opera zou genieten!

De Opéra Bastille in Parijs

De Opéra Bastille in Parijs werd, zoals de naam het al wel doet vermoeden, gebouwd langs de Place de la Bastille, waar in 1789 de Bastille een symbool werd van tirannie en onderdrukking (en een wapendepot dat de revolterende burgers konden plunderen). De dag van vandaag blijft er van de Bastille zelf niet veel meer over. Je moet al in de metrohalte passeren om nog een deel van de funderingen te zien. In de plaats daarvan kwam een groot plein, en enkele jaren geleden werd er langs dat plein een nieuw, modern opera-gebouw neergezet. Modern, want langs buiten is het een constructie van glas en beton die tussen de oudere, klassieke gebouwen langs het plein misschien wel wat misstaat. Modern, omdat het binnen de modernste voorzieningen heeft en een concertzaal met een akoestiek om “vous” tegen te zeggen!

De Opéra Bastille
De Opéra Bastille is een modern gebouw met een schitterende akoestiek

Tosca. Een verhaal van jaloezie, verraad en liefde

Een 50-tal minuten voor de aanvang werden we in het gebouw binnengelaten. Na een korte security check kochten we -voor slechts 10 euro- het maar liefst 144 bladzijden tellende programmaboek, met daarin de synopsis van het verhaal, de achtergrond van de opera zelf en de biografieën van de musici, regisseur en verschillende andere medewerkers. Een heus boek dat een trotse plaats inneemt in mijn boekenkast.

In de gigantische concert zaal vonden we vlot onze zitplaatsen op het 2de balkon, met een schitterend zicht op zowel het orkest als het podium. Daarbij dient gezegd te worden dat er bij de bouw van deze zaal rekening gehouden werd met het zitcomfort van de toeschouwers. De zetels zaten niet alleen comfortabel, maar gaven ook heel wat beenruimte. Er zijn heel wat zalen die hier een voorbeeld aan kunnen nemen!

Tosca - Caravadossi en Tosca tijdens de 1ste Akte
Caravadossi weet de jaloerse Tosca te overtuigen van zijn liefde. (Foto: Opéra National de Paris)

De voorstelling begon, op een paar minuten na, stipt. Daarbij hing er een transparant doek voor de scene, dat de scène op eerste zicht haast op een schilderij deed gelijken. Het was pas wanneer het eerste personage, de uit de gevangenis ontsnapte Angelotti, op het toneel verscheen dat de illusie van een schilderij  werd doorbroken. 

Het doek wordt opgeheven en het schilderij komt tot leven op de meesterlijke muziek van Puccini.

De boven- en ondertitels in het Frans en het Engels, hielpen het publiek om het in het Italiaans gezongen verhaal beter te volgen.

Zo leren we van de jaloezie van Tosca, die haar minnaar Caravadossi er ten onrechte van verdenkt een relatie te hebben met een andere vrouw. En we leren hoe de meedogenloze politiechef Scarpia deze jaloezie uitbuit, niet alleen om Caravadossi en Angelotti gevangen te kunnen nemen, maar vooral om de zangeres Tosca aan zijn lijst onwillige veroveringen toe kunnen te voegen. Een verhaal van jaloezie, verraad en liefde, dus, zoals dat enkel in een opera verteld kan worden.

De drie aktes waaruit Tosca is opgebouwd -twee keer 45 minuten en dan de finale akte van 30 minuten- werden van elkaar gescheiden door twee pauzes van 25 minuten. Tijd om de decors aan te passen, van de kapel waar Caravadossi aan het werk is; naar de vertrekken van Scarpia waar de corrupte politiebaas zijn web rond Tosca spint; naar een desolaat landschap waar Caravadossi wacht op zijn executie.

Tosca behoort tot één van de meesterwerken van de opera in het algemeen, en van Puccini in het bijzonder. En dat kan -nee, dat moet- ook gezegd worden van deze uitvoering in Parijs die van de eerste tot de laatste moment zowel muzikaal als visueel wist te boeien. 

(Foto's in de bovenstaande reeks: Opéra National de Paris)