Menu
In ons vorig blog artikel vertelden we dat we dat we de programmatie van de Grand-Manège voor deze zomer en volgend seizoen zodanig interessant vonden, dat we nog wel meer naar Namen zouden gaan voor één van hun concerten. Amper een week later, op 6 juli, voegden we de daad bij het woord, en woonden we de uitvoering bij van Theodora van Georg Friedrich Händel in Namen.
Dat Händel één van mijn favoriete klassieke componisten is, dat vertelde ik eerder al. Toch moet ik, tot mijn grote schaamte, toegeven dat Theodora mij niet bekend was! En wanneer ik de tickets voor dit concert kocht heb ik dat, op wat opzoekingswerk na, ook opzettelijk zo gelaten, om me tijdens deze live uitvoering te laten verrassen. De opnames die je op CD of op Youtube, Spotify en andere streaming diensten vindt, zijn immers vaak ‘bijgewerkt’ en missen daardoor soms ook wel wat het ‘spontane’ van een live uitvoering.
Mijn opzoekingswerk leerde me dat Theodora op 16 maart 1750 in première ging. Na het succes van Solomon het jaar ervoor, werd Theodora een flop. Al na drie voorstellingen werd het werk weer afgevoerd. De aardbeving eerder op het jaar die een deel van de bevolking Londen deed ontvluchten heeft hier wellicht geen kleine rol in gespeeld. Maar misschien was ook het thema, samen met de meer dramatische stijl, een belangrijke reden waarom het publiek van Theodora weg bleef.
Met Theodora week Händel immers af van de op bijbelse verhalen en figuren geïnspireerde oratoria, en haalde hij het thema aan van religieuze vervolging, dat na de godsdienstoorlogen die Europa en Engeland gedurende eeuwen hadden verscheurd, misschien bij menig een gevoelig lag. Daarenboven had het verhaal van Theodora niet meteen een happy end: de onschuldige christene Theodora en de tot het christendom bekeerde Romeinse soldaat Didimus worden op het einde tot een gruwelijke marteldood veroordeeld. Niet meteen een thema waar je als toehoorder vrolijk van wordt. En dan zeker niet, als één van je voorouders zelf het slachtoffer werd van religieuze vervolgingen.
Hiermee wil ik helemaal niet suggereren dat de componist precies daarom dit thema koos. Händel was een wat een opportunist, of beter, iemand die muziek wilde maken en zich weinig lijkt bezig gehouden te hebben met religieuze kwesties. Het verbaast dan niet dat de van geboorte Lutheraanse Händel zonder problemen voor de katholieke kardinalen in Rome en voor de anglicaanse vorsten van Engeland kon werken.
Ondanks het gebrek aan succes beschouwde Händel Theodora zelf als één van zijn beste oratoria en kreeg het ook heel wat bijval van de weinigen die één van de drie uitvoeringen hadden bijgewoond. Een poging in 1755 om het werk opnieuw in de aandacht te brengen in de hoop het werk de waardering te gunnen die het verdient, liep eveneens op een sisser uit.
Toch beschouwde Händel het zelf als één van zijn beste oratoria en kreeg het ook heel wat bijval van de weinigen die één van de drie uitvoeringen hadden bijgewoond. Een poging in 1755 om het werk opnieuw in de aandacht te brengen, liep eveneens op een sisser uit. Gelukkig ligt dat de dag van vandaag heel anders, en wordt Theodora als één van Händel’s grootste werken beschouwd.
Op naar Namen dus! Na wat parkeerperikelen en een gps die ons tijdens onze wandeling van de parkeergarage naar de concertzaal persé ook het -overigens zeer gezellige- centrum van Namen wilde laten zien, kwamen nog net op tijd aan in de Grand-Manège.
Gelukkig hadden we gereserveerde plaatsen! Of tenminste, dat dachten we want kort nadat we zaten, bleek er iemand anders ook een ticket te hebben voor de plaats waar ik zat. Het euvel werd echter vlot opgelost, en dus was er niet echt een probleem.
Tijdens een korte inleiding kondigde dirigent Leonardo Garcia Alarcón dat het concert opgenomen zou worden vertelde hij wat wat toe over de componist en het gebrek aan enthousiasme van het Londense publiek anno 1750. Dat zou anno 2023 in Namen wel heel anders zijn, want na ruim 3 uur van de eerste tot de laatste noot genoten te hebben, kregen de artiesten een minutenlang, oorverdovend applaus.
En terecht! De solisten overtuigden stuk voor stuk en wetende dat voor de rol van Didimus Paul-Antoine Benos-Djian op het laatste moment moest inspringen voor Christopher Lowrey, kan ik dit alleen maar een pracht-prestatie noemen.
Natuurlijk wisten ook de andere solisten, en niet in het allerminst sopraan Sophie Junker die de titelrol vertolkte, het be- en ontroeren. Of bas/bariton Andreas Wolff, als de onverbiddelijke Romeinse gouverneur die het edict uitvaardigt dat onze heldin, en de soldaat die haar eer en leven probeert te redden, tot de marteldood veroordeelt. Of het koor dat in een hartverscheurende finale die ik je niet wil onthouden, het droeve einde van onze heldin bezingt.
De hartverscheurende finale van ‘Theodora’ (Video: Wash Productions / Choeur de Chambre de Namur).
De enige ‘valse noot’ tijdens het concert kwam niet van de artiesten die op het podium stonden, maar van iemand uit het publiek die tot vijf keer toe zijn of haar telefoon liet rinkelen. Ja, je leest het goed: tot vijf keer toe! Zelf ben ik er als de dood voor dat ik vroeg of laat toch eens vergeet mijn telefoon af te zetten -en dan nog meer als dat tijdens één van onze eigen concerten zou gebeuren-, maar na de eerste ongelukkige keer zet je dat ding toch wel af zeker? En dan denk ik aan dat spreekwoord over die ezel en die steen …
Maar goed, wat mij betreft kon de avond sowieso niet stuk. Ik kan alleen maar hopen dat het gerinkel niet heeft doorgeklonken op de opname. Want ik kijk er wel naar uit om de CD, wanneer hij wordt uitgebracht, aan mijn Händel verzameling toe te voegen.